28.07.2015
Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության տվյալներով աշխարհում 400 մլն. մարդ ապրում է հեպատիտ B կամ C հիվանդությամբ: Յուրաքանչյուր տարի 1.4 մլն. մարդ մահանում է վիրուսային հեպատիտից, այն դեպքում երբ դա հնարավոր է կանխարգելել:
Ինչպե՞ս կարող եք վարակվել
Այս վիրուսը կարող է փոխանցվել հետեւյալ ճանապարհներով. արյան միոցով, սեռական ճանապարհով եւ վարակված մորից՝ երեխային, հղիության կամ ծննդաբերության ընթացքում:
Ընդհանուր առմամբ, ռիսկի գործոններից են.
- արյան փոխներարկումը,
- դիալիզը,
- ատամնաբուժական միջամտությունը,
- վիրահատությունը,
- պիրսինգը, դաջվածքը,
- ուրիշների հետ միեւնույն ասեղների կամ ներարկիչների օգտագործումը,
- մատնահարդարումը, ոտնահարդարումը,
- սափրումը, եթե օգտագործվում է ոչ պատշաճ ախտահանված գործիքներ:
Այսինքն, նույնիսկ, եթե կարծում եք, թե Ձեր վարակման վտանգը քիչ է, քանի որ ներարկային թմրամոլ չեք եւ սեռական պատահական կապեր չեք ունենում, դուք, միեւնույն է կարող եք վարակված լինել հեպատիտ C-ով:
Ի՞նչ է հեպատիտ C-ն
Հեպատիտ C-ն ինֆեկցիոն հիվանդություն է, որի ժամանակ առավելապես ախտահարվում է լյարդը: Հիվանդության հարուցիչը հեպատիտ C-ի վիրուսն է, որը գտնվում է վարակված մարդկանց արյան մեջ եւ փոխանցվում է վարակված արյան միջոցով:
Որքանո՞վ է լուրջ հեպատիտ C-ով հիվանդանալը
Յուրաքանչյուր տարի 1,4 մլն մարդ է մահանում քրոնիկ վիրուսային հեպատիտից. այն լյարդի ցիրոզի կամ քաղցկեղի ամենահաճախակի պատճառն է, որն էլ հանգեցնում է մահվան: Այսօր աշխարհում մոտավորապես 400 միլիոն մարդ կամ յուրաքանչյուր 12 հոգուց մեկն ունի քրոնիկ հեպատիտ B կամ C: Նրանց զգալի մասը չգիտի, որ վարակված է:
Հեպատիտ C-ն չի փոխանցվում`
- կրծքով կերակրման ժամանակ,
- գրկախառնվելուց կամ համբուրվելուց,
- ջրի կամ սննդի միջոցով,
- հազի, փռշտալու դեպքում,
- կենցաղային շփման ժամանակ,
- սպասքի միջոցով:
Ինչպե՞ս իմանալ, վարակվե՞լ եք, արդյոք, հեպատիտ C-ով
Քրոնիկ հեպատիտ C-ի դեպքում հիմնականում հիվանդությունը որեւէ կերպ չի արտահայտվում երկար տարիների ընթացքում` մինչեւ լյարդի լուրջ ախտահարման զարգանալը: Ահա թե ինչու է հեպատիտ C-ն կոչվում «լուռ մարդասպան»: Երբեմն, լյարդի ախտահարումից զատ, զարգանում են այլ խանգարումներ, օրինակ` մաշկի ցան, հոդացավեր, վահանագեղձի ախտահարում, որոնց պարագայում դժվար է առաջին հերթին կասկածել հենց հեպատիտ:
Հեպատիտ C-ով հիվանդը կարող է վարակվել նաեւ վիրուսային հեպատիտի այլ տիպերով, ինչպիսիք են, օրինակ, հեպատիտ A-ն եւ հեպատիտ B-ն:
Վարակը վաղ հայտնաբերելու հիմնական եղանակն է՝ կատարել արյան հետազոտություն վիրուսների վերաբերյալ:
Ի՞նչ է տեղի ունենում վարակվելուց հետո
Հեպատիտ C վարակը հազվադեպ է առաջացնում սուր հեպատիտ, ավելի հաճախ այն նթանում է քրոնիկ ու առաջացնում լյարդի բորբոքում, որի արդյունքում զարգանում է լյարդի ցերոզ, իսկ որոշ դեպքերում`քաղցկեղ:
Իսկ եթե ես վարակված եք հեպատիտ C-ով, կա՞ արդյոք բուժում
Քրոնիկ հեպատիտ C-ն այսօր համարվում է բուժելի հիվանդություն. պեգինտերֆերոն եւ ռիբավիրին հիմնական դեղորայքային համակցության օգտագործումը հիվանդների որոշ տոկոսի մոտ օրգանիզմը կարող է ամբողջովին մաքրել վիրուսից:
Եթե դուք ունեք քրոնիկ հեպատիտ C, մասնագետների խորհրդատվությունից հետո կարող եք սկսել հակավիրուսային բուժումը:
Եթե հղի եք...
Վիրուսային հեպատիտ C-ով վարակված կանանցից ծնված յուրաքանչյուր 100 երեխայից մոտավորապես 5-ը ծնվում են վարակված: Վարակ տեղի է ունենում ծննդաբերության ժամանակ եւ դա անհնար է կանխել: Վարակված երեխաների մոտ կյանքի առաջին տարիներին հիվանդությունը որեւէ ձեւով չի արտահայտվում: Անհրաժեշտ է անցկացնել մի շարք հետազոտություններ` պարզելու, թե երեխայի վրա հետագայում ինչպես կազդի այդ ինֆեկցիան:
Հիվանդներին չպետք է զրկել աշխատանքից, դպրոց կամ մանկապարտեզ հաճախելուց, խաղահրապարակում խաղալուց եւ այլ հասարակական վայրեր այցելելուց միայն այն պատճառով, որ նրանք հիվանդ են հեպատիտ C-ով:
«Գյումրի բժշկական կենտրոն»
